Scholing

Nederlandse ondernemingen willen aan de slag met duurzaamheid, maar waar vind je gekwalificeerd personeel? Het onderwijs moet meer aandacht besteden aan groene onderwerpen, vindt het bedrijfsleven.

Dat is de belangrijkste conclusie van het eerste nationale onderzoek naar de verwachtingen van werkgevers over het thema duurzaamheid in het onderwijs. Structurele aandacht voor duurzaamheid in het onderwijs versterkt op termijn de positie van de Nederlandse economie, zo stellen de werkgevers.

Groene Generatie NL voerde het onderzoek uit in samenwerking met het platform van duurzame ondernemers De Groene Zaak en 22 onderwijsinstellingen uit het MBO en HBO. Groene Generatie NL zet zich in voor duurzaam onderwijs. Voor het onderzoek interviewden zij zoveel mogelijk werkgevers, waaronder Robert Berends, HR Programma Manager Techniek bij Alliander.

 
Groene Generatie: Welke rol speelt duurzaamheid voor uw organisatie?
Robert Berends: “Alliander staat in het centrum van de energietransitie. De kern van ons bestaan is het faciliteren van die transitie. Onze bedrijfsvoering is direct gekoppeld aan een keur van duurzaamheidsvraagstukken.”

“Een voorbeeld van de betekenis van duurzaamheid voor onze bedrijfsvoering? Burgers en consumenten wekken steeds vaker energie op, en gebruiken dat zelf, maar leveren ook terug aan het net. Daarop is het net bij grote hoeveelheden helemaal niet berekend. De vraag van de samenleving aan netbeheerders verandert, en het is aan ons om daar een antwoord op te vinden.”

We moeten duurzaamheid niet op een voetstuk zetten. Het moet integraal onderdeel zijn van de diverse vakgebieden.

“Het is een non-issue of we duurzaam moeten gaan opereren, het is eerder een realisatie. Het is wel de vraag op welke manier we dat het beste kunnen doen, zowel op het niveau van onze bedrijfsvoering als op niveau van voldoen aan de maatschappelijke vraag. Tegelijkertijd moeten we duurzaamheid niet op een voetstuk zetten. Het moet integraal onderdeel zijn van de diverse vakgebieden. Duurzaamheid is een logische volgende stap en onderdeel van de zorg voor kwaliteit, veiligheid en milieu.”

 
Wat zijn de vraagstukken waar uw organisatie mee te maken heeft?
“Een grote uitdaging voor ons als voormalig nutsbedrijf is hoe we moeten opereren nu de energiemarkt vrij recent is opgeknipt in energieproducenten en netbeheerders. Onze rol is ineens anders geworden, we moeten op andere manieren gaan samenwerken, veel processen moeten opnieuw vorm krijgen.”

“Een ander vraagstuk noemde ik al, hoe kunnen we teruglevering aan het net faciliteren? Je ziet in Duitsland op winderige dagen dat er in het noorden een enorme overcapaciteit ontstaat. De grote industrie zit veel meer in het Ruhrgebied en in het zuiden. Het transporteren van deze energie is een grote uitdaging, want het net is daar nu helemaal niet voor toegerust. Er wordt momenteel een gigantische operatie uitgevoerd om een elektriciteits-‘snelweg’ noord-zuid dwars door Duitsland aan te leggen. Dat stuit niet alleen op technische vraagstukken, maar ook op ecologische én op sociale vraagstukken. Soortgelijke vraagstukken voorzien wij in de nabije toekomst ook wel voor Nederland.”

Alle vakken van timmeren tot elektrotechniek tot verpleging zullen duurzaamheidsaspecten moeten aanraken.

“Een ander vraagstuk waarmee wij bezig zijn is nieuwe marktmodellen mogelijk te maken. Bijvoorbeeld: de opslag van elektrische energie is een groot probleem. Op Schiphol staan veel auto’s gedurende langere tijd geparkeerd, allemaal hebben die auto’s een accu. Het is prima te organiseren dat gedurende jouw afwezigheid de accu wordt gebruikt om overcapaciteit op te slaan. Op het moment dat je je auto weer nodig hebt omdat je terugkomt, is je accu gewoon volledig opgeladen want dat moment stond al vast voor vertrek. Op die manier kan het parkeren wellicht kostenneutraal of zelf positief voor de parkeerder uitpakken. Leuk model toch?”

 
Stelling: Het onderwijs van mbo tot universiteit moet meer aandacht besteden aan duurzaamheid als integraal onderdeel van het curriculum.
“Absoluut. Wij besteden zelf ook veel tijd aan bijscholing en nascholing van onze mensen. Iedere werknemer heeft daarvoor een budget en bovendien hebben we ons eigen Alliander College, waar intern cursussen worden gegeven maar ook delen worden uitbesteed aan opleidingsinstellingen als Nijenrode, hogescholen en universiteiten.”

“Omdat duurzaamheid zo’n intrinsiek onderdeel van de samenleving aan het worden is, zou het onderwijs daar ook een sterke rol in moeten spelen. Dat leidt immers de mensen op die de samenleving van morgen vorm gaan geven. Dat is niet te voorspellen, maar je moet ze in ieder geval niet voor de samenleving van gisteren opleiden.”

 
Wat verwacht u m.b.t. duurzaamheid van een pas afgestudeerde/ toekomstige werknemer?
“Alle vakken van timmeren tot elektrotechniek tot verpleging zullen duurzaamheidsaspecten moeten aanraken. Duurzaamheid moet ingebed worden omdat mensen op conceptueel niveau moeten leren denken om de juiste afwegingen te maken.”

“Voor ieder vakgebied verschillen de benodigde competenties en vaardigheden. Maar een gemeenschappelijke deler is dat mensen een soort shift of mind moeten maken, en in het besef moeten zijn dat het anders moet. Duurzamer.”